Σελίδες

23.4.20

Το Συνειδητό Μάτι 88, το βιβλίο φάντασμα που δεν λέει να παλιώσει

Η εξερεύνηση των
υπολογιστών και της προοπτικής τους ως τεχνητά συστήματα αντίληψης άνοιξε ένα επαναστατικό πεδίο και στην τέχνη. Ο πειραματισμός με τη νέα πληροφοριακή σημειογραφία και ο αναστοχασμός στις ανοίκειες διαστάσεις της ψηφιακής οικολογίας δημιούργησε έργα και στον ελλαδικό χώρο από τη δεκαετία του '80 και μετά, που διαδέχτηκαν την ηλεκτρική και ηλεκτρονική τέχνη. Η υπολογιστική τέχνη και θεωρία της τέχνης είναι ένα κίνημα που άρχισε πρόσφατα να ερευνάται και να ιστορικοποιείται διεθνώς, φέρνοντας στο φως διεπιστημονικά έργα που μελετούν τις δυνατότητες των ψηφιακών προγραμματιστικών δομών πέρα από τις λειτουργικές τους ιδιότητες, στις γνωσιακές, συναισθητικές, συμβολικές και μαθησιακές τους εκφάνσεις. Το κίνημα σηματοδοτείται στην Ελλάδα μετά τα μέσα τις δεκαετίας του 1980 με το δοκίμιο της Πόλυς Κασδά "Το συνειδητό μάτι. Τέχνη-Αντίληψη-Πληροφορική" (εκδ. Αιγόκερως, 1988). Το βιβλίο διερευνά τις εννοιολογικές δομές πίσω από τα σύγχρονα κινήματα τέχνης, χαρτογραφώντας κοινούς τόπους με τους συναπτικούς αντιληπτικούς μηχανισμούς των υπολογιστών. "Το συνειδητό μάτι" αποτελεί
ορόσημο στη νεότερη θεωρία της τέχνης και μια από τις πρώτες συναντήσεις τέχνης, γνωσιακής επιστήμης και πληροφορικής, γύρω από την οποία δημιουργήθηκαν νέες συνεργασίες, δίκτυα και έργα πολυμέσων. Η νέα αυτή διαλεκτική σχέση μεταξύ φυσικών και τεχνητών γλωσσών και η εμβύθιση στα υβριδικά περιβάλλοντα διεπαφής ανθρώπων και υπολογιστών, έχουν δημιουργήσει στο πεδίο της τέχνης μια παρακαταθήκη συναρπαστικών εφαρμογών και θεωρητικών εργαλείων που παραμένουν κατά βάση ανεξερεύνητα.
Μαριάνα Ζήκου, Ιστορικός Τέχνης.